Van groene thee val je af en dunne mensen hebben een hoog metabolisme, toch? 18 feiten en fabels over de stofwisseling.
1. Spijsvertering en stofwisseling zijn hetzelfde
Nee, spijsvertering is het proces van drinken, eten, kauwen en eten verteren tot stoffen die het lichaam via de darmen kan opnemen om vervolgens de restjes uit te poepen. Stofwisseling, ook wel metabolisme genoemd, is een verzamelnaam van alle biochemische processen die als gevolg van de spijsvertering plaatsvinden. Een cracker eten, kauwen en inslikken is onderdeel van de spijsvertering. Hoe de koolhydraten in de cracker worden omgezet in glucose die energie levert aan je organen, behoort tot de stofwisseling.
2. Metabolisme is de verbrandingsmotor van het lichaam
Niet helemaal, metabolisme zegt eerder iets over het brandstofgebruik van die motor. Het staat voor de snelheid waarmee je lichaam calorieën uit koolhydraten, vetten en proteïnen verbrandt. Het is geen orgaan, maar een proces dat wordt aangestuurd door hormoonklieren, zoals de hypofyse, (bij)schildklier en bijnieren.
3. Stofwisseling vindt plaats in je hele lichaam
Klopt, elke cel maakt deel uit van het proces dat voor een groot deel wordt aangestuurd door de schildklier. Dit is een piepklein orgaan aan de voorkant van je hals dat de stofwisseling regelt. Werkt de schildklier te hard (hyper-thyreoïdie), dan kun je last hebben van hartkloppingen, zweten, een gejaagd gevoel en spontaan afvallen. Werkt de schildklier te traag (hypo-thyreoïde), dan heb je het snel koud, ben je traag, is je huid vaak droog en kun je lijnen wat je wilt met amper resultaat.
4. Dikke mensen verbranden meer dan dunne
Klopt. Ieder mens heeft een basaal metabolisme (bmr), dat aangeeft hoeveel calorieën je verbrandt in rust. Slikken, ademen, urine aanmaken, haargroei, nagelgroei, voedsel verteren, weefsels repareren, je hersens op spanning houden, je hartslag, je spijsvertering, het maakt 60 tot 70% uit van het totale energieverbruik. Zoals een grote auto meer brandstof gebruikt dan een kleine, zo verbranden dikke mensen in rust meer dan dunne. Daarom kan een dieet ook niet one size fits all zijn. Dikke mensen kunnen (en moeten) om af te vallen iets meer eten dan dunne mensen om normaal te kunnen blijven functioneren.
5. Het metabolisme in rust blijft je hele volwassen leven hetzelfde
Nee, genetische factoren, leeftijd, sekse, vetvrije massa, hormonen en het zenuwstelstel zijn allemaal van invloed op het rustmetabolisme. Naarmate je ouder wordt, gaat de verbrandingsmotor van het lichaam wat trager draaien, zodat je op hetzelfde aantal calorieën en met dezelfde levensstijl wat aankomt.
6. Mensen met veel spierweefsel hebben een hoger rustmetabolisme
Klopt, spierweefsel verbrandt meer dan vet- en ander weefsel. De meest effectieve manier om je stofwisseling goed aan de gang te houden, is dan ook wat spieren kweken, want die verbranden ongemerkt extra vet. Overschat het effect overigens niet: gemiddeld gaat het om slechts 5 tot 6 calorieën per 500 g spierweefsel per dag. Dat is echter altijd nog meer dan vetweefsel, dat slechts 2 calorieën per 500 g per dag verbrandt.
7. Metabolisme kun je verhogen
Klopt, de stofwisseling verbrandt meer bij inspanning, maar ook bij kou, om je lichaam op temperatuur te houden en bij warmte, omdat je lichaam dan wat extra verbrandt om je lichaamstemperatuur niet te ver te laten oplopen. Het effectiefst is flinke inspanning; de verhoogde verbranding die dit oplevert, houdt ook nog even na het sporten aan. Helaas krijg je door die hogere verbranding ook weer eerder trek, dus als je wilt afvallen, komt het uiteindelijk toch neer op niet te veel eten.
8. Groene thee is een metabolismebooster
Ja en nee. In theorie en laboratoriumtesten wel, in de praktijk vallen de resultaten tegen. Je moet minimaal drie grote koppen groene thee per dag drinken om een heel klein beetje meer te verbranden. Uit een onderzoek uit 2012 dat is gepubliceerd in Obesity blijkt dat het effect van twaalf weken lang elke dag drie koppen drinken, neerkomt op slechts 250 gram gewichtsverlies. Ook supplementen met groene thee hebben nauwelijks effect. Hetzelfde geldt voor kaneel, azijn, grapefruit en andere wondermiddelen die je verbranding zouden verhogen.
9. Rode peper verhoogt het metabolisme
Klopt, het stofje capsaïne wat rode peper heet maakt, stimuleert de stofwisseling, daarom kun je het zo warm krijgen van pittig Aziatisch eten. Het effect is overigens tijdelijk, het boost de verbranding voor slechts 4 tot 5% en neemt binnen een uur alweer af. Ook supplementen met rode peper-extract zijn niet erg effectief, daarvoor is de dosering te laag. Dat rode peper helpt met afvallen komt vooral omdat eten mét capsaïne je sneller een vol gevoel geeft dan zonder. Gemiddeld eten mensen van een pittige maaltijd 100-200 calorieën minder dan van een milde.
Lees het tweede deel hier.
Beeld: iStock
