Je verjaardag: een dag vol taart, lieve berichten en bloemen. Toch voelt het niet altijd feestelijk. Sommige mensen worden juist verdrietig op hun verjaardag — soms zonder precies te weten waarom. Volgens psychologen is dat geen aanstellerij, maar een herkenbaar fenomeen: de birthday blues.
Waarom je je somber kunt voelen op je verjaardag
Volgens psycholoog Jeanine Kamphuis (Universiteit Maastricht) hebben verjaardagen vaak een grotere emotionele lading dan we denken. “Je verjaardag markeert tijd. Dat kan confronterend zijn, vooral als je stilstaat bij wat je nog niet hebt bereikt of verloren bent.”
Ook de sociale druk speelt een rol. Je ‘moet’ blij zijn, een feestje geven en dankbaar zijn en juist dat maakt de kans op een dip groter. Onderzoek van de American Psychological Association laat zien dat mensen zich slechter voelen op dagen waarop er veel sociale verwachtingen zijn.
Daarnaast is er nog iets anders aan de hand: veel mensen ervaren op hun verjaardag onbewust een soort mini-evaluatie van hun leven. “Het is een moment waarop je kijkt waar je staat, wat goed gaat en wat niet,” legt Kamphuis uit. “Dat kan verdriet, melancholie of stress oproepen.”
Het effect van nostalgie en herinneringen
Je verjaardag roept vaak herinneringen op aan vroegere jaren — en dat kan zowel warm als pijnlijk zijn. Zeker als je belangrijke mensen mist, of als je jeugdige onbevangenheid niet meer voelt.
Psycholoog Susan Pinker noemt dit in haar boek The Village Effect emotionele terugkoppeling: je brein herbeleeft oude emoties bij vergelijkbare situaties. “Verjaardagen triggeren herinneringen — zowel fijne als moeilijke.”
Hoe ga je om met de birthday blues?
Volgens experts is het belangrijkste dat je je gevoelens erkent. “Je hoeft niet te doen alsof je blij bent,” zegt Kamphuis. “Verdriet toelaten is vaak de snelste weg om het te verzachten.”
Daarnaast helpen deze kleine aanpassingen:
- Plan de dag zoals jíj hem wilt. Geen zin in een groot feest? Doe het niet.
- Begin met iets wat goed voelt. Denk aan sporten, een wandeling of je lievelingsontbijt.
- Verminder druk van sociale media. Scroll niet door andermans perfecte verjaardagsfoto’s.
- Spreek met iemand die dichtbij je staat. Soms helpt het al om te zeggen: “Ik vind jarig zijn moeilijk.”
Een verjaardag zonder schuldgevoel
Het idee dat een verjaardag per se vrolijk moet zijn, is volgens psychologen achterhaald. Zie het liever als een dag voor reflectie én zachtheid. Sta stil bij wat goed gaat, maar ook bij wat lastig is en wees mild voor jezelf.
Want of je nu kiest voor een etentje met vrienden of een stille dag op de bank: je verjaardag mag eruitzien zoals jij wilt.
- American Psychological Association, Universiteit Maastricht, Mind.org.uk, The Village Effect (Susan Pinker), Trimbos Instituut.
- Canva