Associeerde je kamerplanten tien jaar geleden met de doodsaaie azalea’s in de vensterbank van je oma, inmiddels zijn ze behoorlijk Instagrammable geworden. Je groene accessoires zijn niet alleen leuk om naar te kijken, ze zorgen er ook voor dat je veel productiever wordt én ze zijn goed voor je geestelijke gezondheid.
Het lichtgroene van de enorme bladeren van bananenplanten, de gevlochten stam van een watercacaoplant of de onmogelijke vormen waarin vetplantjes zich wringen. Dat planten voor meer geluk in je huis of op je werkplek kunnen zorgen, is een schot voor open doel. Het
zijn levende organismen die groeien en bloeien in de meest bijzondere vormen en kleuren. Maar ze zijn veel meer dan alleen een pretty face.
Natuurlijke luchtreinigers
Wellicht is het nog blijven hangen van de lessen biologie op de middelbare school: planten zetten de koolstofdioxide die we uitademen om in verse zuurstof en kunnen gifstoffen uit de lucht verwijderen, een proces dat we fotosynthese noemen. Al is de hele hype van de laatste jaren rondom de mogelijke luchtzuiverende werking van met name groene kamerplanten misschien wat overdreven. Dat planten een luchtzuiverende werking zouden hebben, is gebaseerd op een onderzoek uit 1989 dat is uitgevoerd door de Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA. Er werd onderzocht hoe ze de kleine ruimtes in een ruimtestation fris en fruitig konden houden. Uit dat onderzoek kwam dat kamerplanten, en dan vooral planten met grote bladeren, effectieve, natuurlijke luchtreinigers zijn. Uit actuelere onderzoeken blijkt dat planten inderdaad een zuiverende werking hebben, maar óók dat dit met name opgaat voor planten die getest zijn in steriele, afgesloten laboratoria. Niet in een huis of een kantoor waar continu deuren en ramen open- en dichtgaan. Hoogleraar Tuinbouw Stanley Kays van de Amerikaanse University of Georgia vertelt in een interview met Time Magazine dat de buitenlucht die binnenkomt door een deur of een raam die opengaat, een veel grotere invloed heeft op de dynamiek in een woning of een kantoor dan een paar planten. Daar komt bij dat planten binnenshuis vaak niet eens aan voldoende licht worden bloot- gesteld om de fotosynthese te maximaliseren.
Troost
Voordat je je vingerplant nu bij het grof vuil kiepert, voor fotosynthese zorgen planten binnenshuis misschien niet bepaald, maar ze hebben wel degelijk een positieve invloed op je gezondheid. Uit onderzoek dat in 2015 werd gepubliceerd in het vakblad Journal of Physiological Anthropology, blijkt dat ‘actieve interactie met kamerplanten de fysiologische en psychologische stress kunnen verminderen’.
Deelnemers aan het onderzoek moesten een taak op de computer verrichten en met planten werken. Tijdens hun werkzaamheden met de planten voelden de deelnemers zich relaxed en prettig, het zorgde ervoor dat hun zenuwstelsel kalmeerde. Dit in tegenstelling tot hun state of mind tijdens het uitvoeren van een computertaak. Planten lijken garant te staan voor een hoge dosis geluksgevoel, ongeacht of ze nou binnen- of buitenshuis groeien. Talloze onderzoekers hebben een link gelegd tussen groen en geluk. En dat hoeft helemaal geen tropisch oerwoud te zijn op vijftien uur vliegen. Een parkje in de buurt of een wandelpad is in principe al voldoende. Waarom zo’n plek voor geluk zorgt, lijkt te verschillen per persoon. Sommige onderzoekers denken dat bepaalde typen groen bijdragen aan het geluk. Denk bijvoorbeeld aan plekken met een hoge biodiversiteit of extreem mooie locaties waar je simpelweg van geniet door er alleen maar naar te kijken. Andere onderzoekers denken dat het sociale contact dat florarijke plekken met zich meebrengen, zoals parken, de key factor is voor het geluk dat groen brengt. Het zou ook de herinnering kunnen zijn aan toen je als kind zorgeloos door de natuur banjerde. Voor sommige mensen wordt de natuur een toevluchtsoord wanneer ze een pijnlijke periode – zoals verlies, scheiding of ontslag – doormaken. Oftewel, planten zijn voor iedereen van belang op een bepaald punt in het leven. Je kunt troost uit planten putten, en er gelukkiger of rustiger van worden.
Lekker wroeten
Misschien word je niet direct lichamelijk gezonder als je tussen de planten werkt, maar het lijkt er wel op dat je productiever wordt. Harvard-onderzoekers onderzochten tien highperforminggebouwen in Amerika om de relatie tussen de omstandigheden in de gebouwen en de productiviteit en het welzijn van de mensen erin te bestuderen. Nu bleek dat in gebouwen met veel groen onder andere 30 procent minder ziektemeldingen waren. Dat planten gezond zijn, weten steeds meer mensen. Door de overkill aan digitale impulsen die wij tegenwoordig elke dag te verwerken krijgen, lijkt de interesse in planten alleen maar harder te groeien. In het überhippe Brooklyn bevindt zich de grootste daktuin ter wereld, Brooklyn Grange Farm. Het bedrijf produceert jaarlijks meer dan 25.000 kilo biologisch geteelde producten – wat gretig aftrek vindt in trendy New York. Het Japanse ritueel shinrin yoku – vertaald als ‘baden in het bos’– groeit aan populariteit. Het ritueel is een mix van mindfulness, meditatie en een ontspannen bezoek aan een bos. Het zou de band tussen mens en natuur versterken, maar ook je bloeddruk schijnt ervan te dalen, je immuunsysteem krijgt een boost en opeens heb je minder stresshormonen in je bloed. Wil je meer groen in je leven zonder al te veel poespas? Horticultural therapy – gewoon lekker wroeten in de aarde eigenlijk – is ontstaan vanuit het idee dat de schoonheid van planten mentale stress, angst en woede kan verminderen en deze vorm van therapie wordt ingezet bij onder andere post- traumatische stressstoornissen en depressies.
Een tuintje in je huis
Een Amazonegebied in miniformaat in je huis zou een win-winsituatie zijn – een mooi plaatje én een bron van ontspanning. En het is een stuk laagdrempeliger dan een verre vakantie of een sessie bij de therapeut. En dat kan! Koop een paar zonlichtlampen die het fotosynthetisch proces in je planten stimuleren, zodat je juist ook in de donkerste hoekjes van een indoor (moes)tuintje kunt genieten. Het van oorsprong Italiaanse merk Bulbo verkoopt diverse designlichtsystemen met energiezuinige ledlampen voor een indoor gardening-beleving op tafel of op het aanrecht. Het Nederlandse designlabel Pikaplant ontwerpt meubels en interieuraccessoires waarmee je planten kunt verzorgen, ook als je geen groene vingers hebt. Zo verkopen ze luchtdichte glazen potten waarin planten lucht en water recyclen. Hun designplankensysteem voorziet kamerplanten automatisch en draadloos van water en werd uitgeroepen tot Best of Milan Design Week 2015. Zelfs bij grote ketens zoals H&M en Urban Outfitters vind je boeken over hoe je een DIY plantenterrarium in elkaar knutselt en hoe je macramé plantenhouders maakt. En wil je het helemaal verantwoord aanpakken, dan kies je voor duurzaam gekweekte, gifvrije planten. Op naar dat indoor groene paradijs dus, en een productieve geest zonder (al te veel) zorgen.
