Science says: om deze reden kun je een liedje soms maar niet uit je hoofd krijgen

Wat gebeurt er met je brein wanneer je het volgende leest? I'm a Barbie girl, in the Barbie world. Grote kans dat de rest van dit nummer nu doorspeelt in je hoofd, en dat het wel even duurt voor je die tune weer kwijt bent. Hoe kan het toch dat sommige liedjes (terwijl je ze niet eens altijd leuk vindt), zich maar in je hoofd blijven afspelen?  

Een earworm

Waarom krijg je (een deel van de tekst van) een liedje of beat soms maar niet uit je hoofd? Onderzoeker professor Emery Schubert van de University of NSW boog zich onlangs over de kwestie. Hij legt uit dat het erg veel voorkomt dat mensen last hebben van dit fenomeen, ook wel earworm genoemd. Maar liefst 98 procent van de mensen ervaart weleens een involuntary musical imagery (INMI), zoals het officieel heet.

Verklaring

In het verleden probeerden meerdere onderzoekers te bepalen hoe een earworm ontstond. Zij onderzochten de tempo's, melodieën en toonhoogtes van de muziek en stelden dat dit bepaalt of een liedje in je hoofd blijft hangen. Shubert borduurde hierop voort voor zijn onderzoek. "Als we de literatuur samenvoegen, blijkt dat er een essentieel kenmerk is dat nodig is voor een lied om te resulteren in een earworm: de muziek moet wat herhaling bevatten", zo legt hij uit aan Body and Soul.

"Oorwormen hebben misschien helemaal niets te maken met de muzikale kenmerken... Het maakt grotendeels niet uit wat de muziek is, zolang herhaling deel uitmaakt van de muziekstructuur", vertelt Shubert. Door deze bevindingen komt het niet als een verrassing dat we met name refreinen van nummers on repeat in ons hoofd hebben.

Andere omstandigheden

Herhaling maakt slechts een deel uit van de reden waarom je de earworm hebt. Het heeft namelijk ook te maken met de omstandigheden, bijvoorbeeld hoe recent het nummer voor ons is en hoe bekend we al zijn met de muziek.

Soms heb je opeens last van een earworm terwijl je een bepaald nummer al een tijdje niet hebt gehoord. Hoe dat kan? Volgens Shubert komt dat door een toestand van lage aandacht. In gebruikelijker Nederlands: je bent aan het dagdromen. "Het wordt soms geestdwalen genoemd, wat een staat van ontspanning is. Met andere woorden, als je diep betrokken bent bij de omgeving waarin je je bevindt en je echt concentreert op een taak, dan krijg je geen oorwurm."

Ervan afkomen

Het is niet zorgelijk om een earworm te hebben. Irritant kan het alleen wel zijn. Schubert, zeker de beroerdste niet, deelt daarom ook wat je kunt doen om ervan af te komen. Zijn eerste tip is door het nummer "af te maken". Vaak herinner je je namelijk niet eens alle tekst van een liedje. Soms kan het helpen om dan juist het liedje op te zetten, zodat je brein weet hoe het verder gaat. Ook helpt het om "aan een ander muziekstuk te denken", of door jezelf te verwijderen van triggers.

En als ook dat niet helpt, dan kun je altijd nog op kauwgom kauwen. Volgens ander onderzoek zou dat ook weleens kunnen helpen. Good luck! 

Bron: Body + Soul / Beeld: Adobe Stock