Wow: na zóveel jaar krijgen moeders hun slaap pas weer terug

Slaap is belangrijk, maar lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Nieuwe ouders bijvoorbeeld. Er wordt je voorgeschoteld dat het snel beter wordt, maar niets is minder waar. Het kan namelijk jaren duren voordat je weer slaapt als voorheen...

Zes jaar

Na de bevalling verliezen vrouwen veel slaap. Meer dan mannen. Zo dealen vrouwen met vier keer zoveel slaapverlies als het andere geslacht. Geen wonder dat postnatale depressies bij 8 tot 13 procent van de moeders voorkomt; deze depressie is sterk geassocieerd aan slaaptekort.

En hoewel je denkt (en vooral hoopt) dat het snel beter wordt, blijkt dat het voor moeders wel zes jaar duurt om op het oude slaapniveau te komen. Wow...

Kort en onregelmatig

De slaaptekorten bij vrouwen (in heterorelaties) zijn vaak groter dan bij mannen omdat zij toch nog altijd meer zorg voor de kinderen dragen dan vaders. En als zij na hun verlof dan weer aan het werk moeten, kan dit helemaal leiden tot grotere slaapstoornissen. Personen met een slaaptekort kunnen namelijk in een vicieuze cirkel terechtkomen. Het stressniveau van nieuwe moeders is vaak erg hoog omdat ze maar kort en onregelmatig slapen. Door die stress duurt het langer om in slaap te komen.

Wat we tegelijkertijd ook zien, is dat moeders een kleinere kans op een slaaptekort hebben als zij een ondersteunende partner hebben. Partners kunnen daarmee sterk bijdragen aan het oplossen van die vicieuze cirkel. Zo blijkt bijvoorbeeld dat er vaker sprake is van gelijkwaardig ouderschap in landen waar mannen langer ouderschapsverlof hebben. Voor partners is een belangrijke rol weggelegd in het oplossen van deze vicieuze slaaptekort-cirkel.

Een (slaap)plan

Moeders verdienen hulp. Hulp, zodat zij beter kunnen slapen. Emma Sleep weet hoe belangrijk slaap is voor de mentale en fysieke gezondheid. Het bedrijf wil chronisch slaapgebrek bij jonge moeders graag bespreekbaar maken én hen helpen om meer grip op hun situatie te krijgen. In samenwerking met Mom Inc introduceerde het daarom afgelopen jaar het ‘Slaap is heilig’ plan voor ouders. De twee willen nieuwe ouders op het hart drukken om samen aan dit plan te werken. De rode draad binnen dit plan: maak goed bespreekbaar met je partner wie wat voor zijn rekening gaat nemen en houd hierbij rekening met elkaar.

Zo stel je het plan op:

Neem de tijd om elkaars vroegere thuissituatie te begrijpen. Op deze manier kun je je makkelijker in de standpunten van je partner verplaatsen. Misschien ben jij het ergens wel mee oneens, maar als het vroeger zo ging bij je partner verklaart dat wel waarom iemand er zo in staat. Je kunt dit vervolgens met elkaar bespreken om een zo gelijkwaardig mogelijk plan op te stellen die voor beide partners werkt. Stel elkaar daarbij de volgende plannen:

• Hoe zag je opvoedstijl er vroeger uit?Hoe was de verdeling in het huishouden?Wat wil je daar wel of niet van meenemen?
• Hoe zag je opvoedstijl er vroeger uit?
• Hoe was de verdeling in het huishouden?
• Wat wil je daar wel of niet van meenemen?

Brainstorm samen over welke taken erbij zijn gekomen sinds jullie ouder zijn. Noteer deze taken, en maak een verdeling. Wie gaat welke taak voor zijn rekening nemen? En vergeet daarbij de volgende zaken ook niet:

• Het huishouden. Wie gaat wat doen in het huishouden? Wie doet de afwas? Wie doet de was? Wie doet de boodschappen? Wie stelt het boodschappenlijstje op? Wie kookt er? Wie houdt de financiën bij? Misschien hebben jullie deze taken ooit als eens verdeeld, maar met een kleintje kan het heel fijn zijn om ze opnieuw te evalueren. Want de was doen, dat is bijvoorbeeld wel echt meer werk geworden.Afspraken. Wie plant de afspraken in met het consultatiebureau en wie gaat ernaartoe? Wie gaat met jullie baby naar de huisarts? Wie breng jullie kindje naar de kinderdagopvang of school? Wie haalt jullie kind weer op? O, en dan moet je ook nog bepalen wie welke dag als ‘ouderdag’ neemt.Familie en vrienden. Het is natuurlijk wel zo leuk dat jullie een presentje meenemen als iemand z’n verjaardag viert. Maar wie regelt dan de cadeautjes? En wie zorgt eigenlijk dat er afspraken worden gemaakt om familie en vrienden te bezoeken?Een noodplan. Of je kindje nog maar net geboren is of al iets ouder is, soms wordt het je even te veel. Stel daarom samen – op een moment waarop geen van beiden geïrriteerd of moe is – een noodplan op. Wat doen jullie als een van beiden echt te weinig slaap heeft? En hoe zorg je dat je van elkaar weet dat de ander op tandvlees loopt? Spreek samen een stopwoord af, zodat je die kunt gebruiken als het echt te veel wordt, en bespreek wat jullie in zo’n scenario kunnen doen.
• Het huishouden. Wie gaat wat doen in het huishouden? Wie doet de afwas? Wie doet de was? Wie doet de boodschappen? Wie stelt het boodschappenlijstje op? Wie kookt er? Wie houdt de financiën bij? Misschien hebben jullie deze taken ooit als eens verdeeld, maar met een kleintje kan het heel fijn zijn om ze opnieuw te evalueren. Want de was doen, dat is bijvoorbeeld wel echt meer werk geworden.
• Afspraken. Wie plant de afspraken in met het consultatiebureau en wie gaat ernaartoe? Wie gaat met jullie baby naar de huisarts? Wie breng jullie kindje naar de kinderdagopvang of school? Wie haalt jullie kind weer op? O, en dan moet je ook nog bepalen wie welke dag als ‘ouderdag’ neemt.
• Familie en vrienden. Het is natuurlijk wel zo leuk dat jullie een presentje meenemen als iemand z’n verjaardag viert. Maar wie regelt dan de cadeautjes? En wie zorgt eigenlijk dat er afspraken worden gemaakt om familie en vrienden te bezoeken?
• Een noodplan. Of je kindje nog maar net geboren is of al iets ouder is, soms wordt het je even te veel. Stel daarom samen – op een moment waarop geen van beiden geïrriteerd of moe is – een noodplan op. Wat doen jullie als een van beiden echt te weinig slaap heeft? En hoe zorg je dat je van elkaar weet dat de ander op tandvlees loopt? Spreek samen een stopwoord af, zodat je die kunt gebruiken als het echt te veel wordt, en bespreek wat jullie in zo’n scenario kunnen doen.

Het gaat niet vanzelf

Sanne Nout, founder van Mom Inc en expert ouderschap, weet hoe belangrijk het is om samen een goed plan op te stellen. “In hun nieuwe rol als moeder trekken moeders allerlei taken naar zich toe, vaak zonder met hun partner te overleggen wie verantwoordelijk is voor welke onderdelen in de zorg van het kind en het huishouden”, vertelt ze.

“Van de stellen is 80% van plan een gelijkwaardige zorgverdeling te hebben, maar slechts 10% lukt dit daadwerkelijk. De aanname is dat dit vanzelf zou moeten gaan, maar in de praktijk blijkt dat zelden het geval. Het is dan ook belangrijk om hier zakelijk met elkaar in gesprek over te gaan. Zie het runnen van je gezin als een klein bedrijf; daar hoort bij dat je duidelijke afspraken met elkaar maakt.”

Maak gebruik van wettelijk geregelde extra rust

Zelfs als je nog een zo goed mogelijk plan hebt opgesteld met je partner, kan het pittig blijven om genoeg te rusten. Maar wist je dat je ook recht hebt op extra rust als je een baan hebt? Vrouwen hebben tijdens de zwangerschap en tot zes maanden na de bevalling recht om een achtste van hun werktijd extra rust in te plannen. Nout drukt vrouwen op het hart om hier ook echt gebruik van te maken. “Bijna niemand maakt gebruik van het recht op die extra rusttijd. Waarom doen we dit niet massaal? We willen doorbreken dat moeders slaapgebrek maar voor lief moeten nemen.”

Bron: Marie Claire | Beeld: Adobe Stock