Je weet vast dat er in je dagelijkse voeding naast koolhydraten, eiwitten en vetten ook andere essentiële stoffen voorkomen. Om in shape te blijven of te komen heeft je lichaam behoefte aan een bepaalde, dagelijkse dosis. Denk bijvoorbeeld aan mineralen, spoorelementen en vitamines. Vitamines zijn organische stoffen die bij een groot aantal lichamelijke processen een cruciale rol spelen. Een vitamine is een stof die je lichaam zelf niet kan aanmaken. Weet je welke vitamines de wetenschap heeft ontdekt. Weet je ook wat ze precies doen en in welke voedingsmiddelen je ze aantreft?
Vetoplosbare vitamines
Sommige vitamines lossen makkelijk op in water. Een wateroplosbaar vitamine kan bijvoorbeeld in vruchtensap of in verse groentes voorkomen. Er zijn ook een aantal vitamines die niet in water oplossen, maar juist wel in vettige substanties. Om deze vetoplosbare vitamines binnen te krijgen, heb je dagelijks voeding met voldoende vetten nodig. De wetenschap heeft dertien vitamines geïdentificeerd. Vier vitamines zijn vetoplosbaar. Dit zijn Vitamine A, Vitamine D, Vitamine E en Vitamine K. Vitamine D is een vreemde eend in de bijt. Je lichaam kan het in principe zelf aanmaken, onder invloed van zonlicht. Niet iedereen is hier even goed toe in staat. Het is verstandig om regelmatig voedsel te eten waar van nature Vitamine D in voorkomt.
Wateroplosbare vitamines
De overige acht vitamines zijn wateroplosbaar. De bekendste uit deze serie is Vitamine C. Daarnaast zijn er zeven vitamines van het zogenaamde B-complex, namelijk Vitamine B1, B2, B5, B6, B8, B11 en B12. Wateroplosbare vitamines hebben één praktisch nadeel, vergeleken met vetoplosbare vitamines. Vitamines die gemakkelijk in vet oplossen, kunnen eenvoudig ophopen in je vetweefsel. Wateroplosbare vitamines zijn veel minder gemakkelijk op te slaan. Een overschot zal met je urine je lichaam verlaten.
Vitamine en functies
Vitamines hebben essentiële functies in je stofwisseling. Zo heb je de vitamines C, A en E nodig als anti-oxidant. Ze beschermen je cellen en je DNA tegen vrije radicalen, uiterst agressieve stofjes die bij veel stofwisselingsprocessen vrij kunnen komen. Vitamine C is belangrijk voor je weerstand, gezonde botten en tanden en is cruciaal voor je energievoorziening. Vitamine A speelt een rol bij groei en gezichtsvermogen. Vitamine D heb je nodig om calcium en fosfor te kunnen opnemen en zo sterke botten te ontwikkelen. Vitamine B12 mag niet aan je voeding ontbreken, als je gezonde rode bloedcellen wilt hebben.
Vitamines en je voeding
Als je voldoende eet en bovendien gevarieerd, moet je echt je best doen om in Nederland een vitaminetekort op te lopen. Niet alleen zijn er voedingsmiddelen te koop waaraan de nodige vitamines zijn toegevoegd, ze komen ook in voldoende mate voor in je dagelijkse voeding. Met een gevarieerd dieet van verse groente, fruit, vlees, vis en zuivel kom je al een heel eind. Mensen met een vegetarische of veganistische levenswijze kunnen echter een tekort oplopen aan vitamines die van nature juist in dierlijk voedsel te vinden zijn. Met verrijkte veganistische voeding of vitaminesupplementen is het geen enkel punt om veganistisch te leven en je optimaal gezond te voelen.
- iStock