Wat is creatine en wat doet het?
Creatine is een stof die van nature in je lichaam voorkomt. Het speelt een belangrijke rol in het leveren van energie aan je cellen, vooral in spieren en voor een klein gedeelte in je hersenen. Creatine zorgt ervoor dat je lichaam tijdens korte, intensieve inspanningen – zoals krachttraining of sprinten – op maximale kracht kan presteren. Dit maakt het supplement geliefd onder sporters, omdat het bijdraagt aan betere prestaties en sneller herstel.
Maar wat je misschien nog niet wist, is dat creatine niet alleen een boost kan geven aan je fysieke prestaties. Het aantal onderzoeken naar de bredere effecten van creatine groeit gestaag, en sommige studies suggereren zelfs dat het je mentale scherpte kan verbeteren.
Creatine: een verrassend effect op de hersenen?
Als je creatine slikt, slaat je lichaam dit vooral op in je spieren, maar een klein deel (zo’n 5-10%) wordt ook opgenomen in de hersenen. Dit heeft geleid tot speculaties over een mogelijk positief effect van creatine op hersenfuncties zoals geheugen en concentratie.
Wetenschappers zijn optimistisch, maar benadrukken dat er nog veel onduidelijkheden zijn. Zo kan creatine in de hersenen een verzadigingspunt bereiken, waardoor extra inname nog geen meetbare voordelen meer biedt. Toch blijven de resultaten van sommige onderzoeken veelbelovend.
Een recent Amerikaans onderzoek, gepubliceerd in het vakblad Nutrients, laat zien dat creatine niet alleen fysieke prestaties ondersteunt, maar ook een rol kan spelen bij slaap en herstel. Dit sluit aan bij eerdere bevindingen dat creatine mogelijk via hersenprocessen invloed heeft op mentale energie en focus.
Wat zegt de European Food Safety Authority (EFSA)?
De EFSA, een Europese organisatie die onafhankelijk advies geeft over voedselveiligheid en gezondheid, heeft recent onderzoek naar de invloed van creatine op de hersenfunctie beoordeeld. Hoewel er aanwijzingen zijn dat creatine voordelen kan bieden voor het werkgeheugen – het deel van je brein dat verantwoordelijk is voor het tijdelijk vasthouden en bewerken van informatie – zijn de effecten alleen zichtbaar bij hoge doses (20 gram per dag). Bij de gebruikelijke dosering van 3 tot 5 gram per dag werden geen significante verbeteringen gemeten.
Het EFSA-panel concludeerde dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is om te stellen dat creatine hersenfuncties meetbaar verbetert. Dit betekent niet dat creatine geen potentie heeft op dit gebied, maar dat er meer onderzoek nodig is voordat we harde conclusies kunnen trekken.
Voor wie is creatine interessant?
Creatine is en blijft een favoriet supplement onder sporters dankzij de bewezen effecten op kracht en herstel. Maar de mogelijke invloed op mentale prestaties maakt het ook interessant voor een breder publiek. Vooral voor mensen die zware mentale inspanningen leveren of kampen met een tekort aan creatine in hun dieet (bijvoorbeeld vegetariërs of veganisten) kan creatine wellicht voordelen bieden.
Hoewel de wetenschap nog geen harde bewijzen levert voor de cognitieve voordelen van creatine, blijven de mogelijkheden fascinerend. Of je nu een sporter bent die wil presteren, of simpelweg nieuwsgierig bent naar de mentale voordelen: creatine lijkt veel meer te bieden dan alleen spierkracht.
- European Food Safety Authority (EFSA), Vitakruid
- Adobe Stock