Real life: ‘Ik prop mezelf vol om me heel even beter te voelen’

Dit artikel is overgenomen van onze collega’s bij Marie Claire, je leest meer real life verhalen op marieclaire.nl.

Elisa (34) lijdt aan Binge Eating Disorder (BED) en propt zichzelf vol om zich – heel even – beter te voelen. Maar dat euforische gevoel is maar van korte duur, met alle gevolgen van dien…

Zwangerschap

“In 2016 raakte ik zwanger. Dat was na vijf jaar proberen en hormoonbehandelingen een groot wonder waar mijn man Marc en ik heel blij mee waren. Ik was vóór die zwangerschap al zwaar; met moeite wrong ik me in maat 46. Ik gaf de hormonen en de stress de schuld. Eenmaal in verwachting lette ik al helemaal niet meer op mijn lijn, en ik kwam veel meer aan dan mijn zwangerschap rechtvaardigde. Ik werd echt met de dag zwaarder. Vanuit mijn omgeving kreeg ik weleens opmerkingen als: pas maar op, straks moet je het er allemaal weer af zien te krijgen, maar ik maakte me er niet druk om. Als de baby er was, zou ik mezelf op een streng dieet zetten, zo nam ik me voor. Vlak voor kerst werd onze dochter Julia geboren. Ik weet nog goed dat ik mezelf drie dagen na de bevalling op de weegschaal hees en me helemaal doodschrok. Ik woog meer dan 110 kilo en de spiegel toonde mijn lijf genadeloos, als een vormloze homp vlees. Ik besloot alleen nog maar gezonde dingen te eten en zeker niet te veel. Overdag lukte dat wel, maar ’s avonds at ik alles wat los en vast zat. Van beschuitjes met dik roomboter en muisjes tot hompen kaas en worst, en grote brokken chocola. Omdat we nog steeds kraamvisite kregen, hadden we ook altijd wel iets lekkers in huis. Ik kon me echt niet beheersen. Was het misschien doordat ik borstvoeding gaf? Had ik daardoor die calorieën nodig of waren het de hormonen die nog door mijn lijf gierden?”

Een lomp lijf

“Op een dag zei mijn man dat hij vond dat ik beter voor mezelf moest zorgen. Hij maakte zich zorgen en vond het steeds moeilijker om mij aantrekkelijk te vinden. Hij was ooit op mijn rondingen gevallen, maar nu ging het de verkeerde kant op. Ik kon niet anders dan hem gelijk geven. Wat ik had waren geen rondingen meer, dit was gewoon een lomp en veel te zwaar lijf. Mijn bovenbenen waren zo dik dat ze tegen elkaar schuurden als ik liep. Op foto’s herkende ik mezelf amper meer. Mijn hoofd was opgezet, met grote ronde wangen en een onderkin, vreselijk! Die ‘niet meer heel aantrekkelijk’-opmerkingen raakten mij tot op het bot. We hadden na de bevalling ook nog maar zelden sex en als we het deden, kwam het initiatief steeds van mijn kant. Ik werd er heel onzeker en verdrietig van. Overdag, als ik alleen met onze dochter thuis was en hij naar zijn werk, haalde ik me de verschrikkelijkste dingen in mijn hoofd. Dat hij voor de charmes van collega’s zou vallen; vrouwen die natuurlijk maatje 38 hadden en in de flitsendste outfits pasten. Ik maakte mezelf helemaal gek, draaide compleet door en begon steeds verder af te drijven van de Elisa die ik ooit was.”

Van korte duur

“Niemand had door hoe slecht het me ging. Overdag at ik weinig en ook ’s avonds en in de weekenden, als Marc in mijn buurt was, hield ik het bij kleine porties, caloriearme salades en dun belegde crackertjes. Ik wilde zo graag dat hij zou zien dat ik mijn best deed om wat kilo’s te lozen. Maar op andere momenten ging ik helemaal los. Onze dochter kreeg elke nacht rond twee uur een voeding. Nadat ik haar weer terug in haar bedje had gelegd, ging ik op mijn tenen naar de keuken. Ik at van alles. Soms warmde ik in het holst van de nacht knakworstjes op. Die at ik met heel veel mayonaise, maar ik deed me ook tegoed aan koek en snoep en chips. Ik at zoveel in zo’n korte tijd dat mijn maag overvol raakte en ik met brandend maagzuur en buikpijn terugkroop in bed. ’s Morgens was ik een wrak dat amper uit bed kon komen. Vanaf het moment dat ik stiekem begon te eten en zelfs eten ging verstoppen, zodat Marc niet wist dat we het in huis hadden, voelde ik wel dat er iets heel erg mis met me was. Ik voelde me er slecht om en toch kon ik er niet mee stoppen. Het is bijna niet uit te leggen wat dat vele eten met je doet. Ik voelde me rot en lelijk en ging eten om me beter te gaan voelen, maar na de kortstondige euforie van zo’n vreselijk eetbui voelde ik me juist nog rotter, nog voller, nog dikker. Eigenlijk had ik zo’n minachting voor mezelf en zo’n vreselijk negatief zelfbeeld dat ik me liever niet in het openbaar vertoonde. Lichamelijk werden al die extra kilo’s ook een belasting. Ik moest al op adem komen als ik de trap op was gelopen. En ik had helemaal geen puf om een stuk met de kinderwagen te wandelen of te tuinieren, iets wat ik voorheen wel graag deed. Op een zaterdagmorgen belde mijn schoonzusje op: of ik meeging naar babyzwemmen. Ik verzon een smoes, zei dat ik al de hele week niet lekker was. De waarheid was dat ik allang niet meer in mijn badpak paste en me niet in het zwembad durfde te vertonen – bang voor de blikken van anderen. Ik zou een zeekoe zijn die te water ging. Marc ging in mijn plaats. Hij bleef uren weg; ik voelde me vreselijk. Voordat Julia werd geboren, had ik me voorgenomen de leukste en energiekste moeder ooit te zijn en nu bleef ik zielig thuis, terwijl zij zo’n leuke middag hadden! Ik had erbij moeten zijn. Om aan dat ellendige gevoel te ontkomen, vrat in me helemaal vol. Ik warmde ragout op, werkte vier pasteitjes weg, een stuk taart, eieren en een bak ijs. Al etende hield ik mijn blik op de straat. Marc mocht me niet zien zo, als een schrokkend varken. Ik voelde me langzaam beter. Het eten verdoofde, zorgde ervoor dat ik even niks meer voelde… al was dat gelukzalige gevoel als altijd van korte duur.”

Snoep verstoppen

“De omslag kwam toen Marc zei dat hij met me wilde praten. Mijn gewicht en de onaantrekkelijkheid zaten hem heel hoog. Hij hield van me, maar miste de vrouw die ik ooit was. Na het gesprek haalde hij een handvol lege snoepverpakkingen tevoorschijn. Hij had ze onderin de afvalbak gevonden, in een tas. Ontkennen had geen zin meer. Ik maakte op zijn aandringen een afspraak met een voedingsdeskundige, die me op een dieet met ingewikkelde weekmenu’s zette en van wie ik naar de sportschool moest. De eerste twee weken leek dat aardig te gaan, totdat ik ’s avonds na het sporten naar de snackbar reed en twee frikandellen en twee kroketten bestelde, die ik onderweg opat. Ik was zo verschrikkelijk boos en teleurgesteld in mezelf dat ik het die nacht ook nog op een eten zette. Ik viel natuurlijk geen gram af en voelde me wederom vreselijk. Marc en ik hadden de keuze gemaakt dat ik het eerste jaar niet zou werken, zodat ik er helemaal voor Julia kon zijn. Door die keuze misten we mijn salaris; we hadden het dus niet al te breed. Door al mijn vreetbuien, het dure sportschoolabonnement en de extra boodschappen die we voor mijn dieet nodig hadden, plus de aanvullende vitamines en mineralen die ik moest innemen, bleef er heel erg weinig geld over. Dat gaf de nodige spanningen. Marc kreeg ook steeds meer argwaan over mijn lijnpogingen. Deed ik echt mijn best? Wilde ik eigenlijk wel afvallen of deed ik maar alsof?”

Verslaving

“Na de zoveelste ruzie over mijn gewicht, ging ik naar de huisarts. Onze eigen huisarts is niet zo’n doortastend type, maar nu was er een vervanger die dat wel bleek te zijn. Zij doorzag mijn patroon en vroeg of ik stiekem at en hoe vaak ik mezelf met voedsel ‘troostte’. Voor het eerst durfde ik alles aan iemand op te biechten, van mijn vreetbuien tot aan het verstoppen van koek, snoep en chocola, en hoe schuldig ik me daarover voelde. Deze huisarts dacht al dat er veel meer aan de hand was dan overgewicht alleen en adviseerde me met iemand te gaan praten. Ik schrok enorm toen zij het woord ‘verslaving’ in de mond nam. En toch wist ik wel dat ze gelijk had. Ik ben verslaafd aan eten en kies overeten als uitweg voor nare gedachten en emoties. Inmiddels heb ik meerdere sessies met een psycholoog achter de rug. Waar het steeds weer op neerkomt, is dat ik mezelf niet veel waard vind, en daar moet ik aan werken. Als kind ben ik veel gepest, ik ben toen ook al veel gaan eten, waardoor ik uiteindelijk alleen maar meer gepest werd. Het is een raar mechanisme, maar je moet het zien als een muur die ik opbouw, in de vorm van vet, een soort pantser. BED is een verslaving die net zo heftig is als een alcoholverslaving, maar minder duidelijk. Ik hoop dat ik over een half jaar kan zeggen dat het eten mijn leven niet meer beheerst en ik een gezonde relatie met voedsel kan hebben.”

BED Facts

Als je meer dan drie maanden minstens drie maal per week abnormaal grote hoeveelheden eet, heb je Binge Eating Disorder (BED). Wie boulimia heeft, probeert het eten ook weer snel kwijt te raken, door overgeven of laxeren; bij BED is dat niet het geval. Psychiatrisch verpleegkundige en coach Floor van der Steen is expert op het gebied van eetstoornissen. “BED komt dertig keer vaker voor dan anorexia en zeven keer vaker dan boulimia. Ongeveer 160.000 mensen lijden hieraan en tweederde is vrouw. Het wordt vaak niet erkend als stoornis of verslaving. Van de BED-patiënten in mijn praktijk is zestig procent depressief. Je kunt je afvragen wat er eerder was: het eten of de depressie? Want reken maar dat al het eten van verkeerd voedsel ook geestelijke gevolgen heeft. Maar ook de nieren hebben het enorm zwaar als er in een korte tijd heel veel eten moet worden verwerkt.”

Bron: Natasja Bijl, Marie Claire | Beeld: iStock