Geen concentratie? Dat komt waarschijnlijk door je telefoongebruik

Smartphones zijn ontworpen om non-stop onze aandacht te trekken met meldingen, berichten en updates. Hoewel velen van ons denken dat je telefoon op stil zetten of omgekeerd op tafel leggen goed werkt om niet te worden afgeleid, trekt het apparaatje alsnog je aandacht, zélfs als je telefoon in je tas onder je bureau zit.

concentratie

Notificaties

Dat een geluidje van een binnenkomend bericht een grote afleiding kan zijn, weten we allemaal. Veel mensen zetten hun telefoon daarom permanent op trillen om deze afleiding te vermijden. Maar zelfs een oplichtend scherm of een korte trilling in je zak kan je concentratie verstoren. Of het nu tijdens een gesprek met een vriend is of tijdens je werk, je aandacht wordt onderbroken.

Concentratie

Hoogleraar Cognitieve Affectieve Neurowetenschappen Erno Hermans stelt dat mensen door herhaalde stressreacties moeite krijgen om zich te concentreren. Hij legt uit dat onderbrekingen er na verloop van tijd voor zorgen dat het steeds moeilijker wordt om de aandacht vast te houden. Omdat je brein zich moeilijk op twee dingen tegelijk kan richten, gaat je aandacht automatisch naar je telefoon zodra er een notificatie binnenkomt. Op de lange termijn kan dit zelfs leiden tot geheugenproblemen. Ons brein raakt gewend aan het snelle tempo van informatieconsumptie, waardoor we meer prikkels binnenkrijgen dan we eigenlijk kunnen verwerken.

Onbewuste stoorzender

Dus: telefoon op de kop op je bureau en probleem opgelost nietwaar? Helaas is het niet zo simpel. Zelfs zonder meldingen blijft je brein zich bewust van de telefoon in de buurt – zelfs als hij in je tas onder het bureau ligt. Bovendien speelt gewenning een grote rol: het is zo ingebakken in ons gedrag om de telefoon te checken, dat we het vaak doen zonder erbij na te denken. Voor je het weet, ben je naar huis gewandeld of zijn er tien minuten op je werk voorbij terwijl je gedachteloos door social media scrolde. Dit automatische gedragspatroon is erin geslopen en ontzettend lastig te doorbreken.

Onderzoek toont aan dat de aanwezigheid van je telefoon, zelfs buiten je zicht, je concentratie vermindert. Zodra er iets in de buurt is dat je kan afleiden – zoals je telefoon – zullen je hersenen zich minder diep in een taak ingraven. Je concentratie wordt minder sterk omdat je hersenen zich voorbereiden op een mogelijke onderbreking.

Training

Maar gelukkig betekent dat niet dat onze kleine concentratieboog onomkeerbaar is. "Concentratie is iets wat je moet trainen, net als een spier die je sterk moet houden", zegt hoogleraar en cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel. Om jezelf het zo makkelijk mogelijk te maken, is het belangrijk om een werkomgeving te creëren waarin zo weinig mogelijk afleiding is. Je kunt ook de Pomodorotechniek proberen, waarbij je 25 minuten geconcentreerd werkt, gevolgd door een korte pauze van 5 minuten. Na vier rondes neem je een langere pauze van 15-30 minuten.

Plan vaste momentjes in om je telefoon te checken, bijvoorbeeld om 10 uur of, als het je lukt, pas tijdens de lunchpauze. Door strikte afspraken met jezelf te maken, wordt het een stuk makkelijker. In het begin voelt het waarschijnlijk onwennig, maar dat is slechts een kwestie van tijd. Laat je telefoon in je jaszak, ver weg op de kapstok, of op een andere plek waar je er niet snel bij kunt.

Ook buiten kantooruren kun je je concentratie trainen. Leg je telefoon in een andere ruimte tijdens het opladen, laat 'm thuis als je boodschappen gaat doen of een rondje gaat wandelen. En – yes, we all do – moet je telefoon écht mee naar de wc? Probeer bewust om te gaan met de momenten waarop je je telefoon erbij pakt en vraag je af of het echt nodig is om je appjes te checken. Mindfullness en meditatie kunnen je helpen om meer in het moment te leven en je aandacht te beheersen en concentratie te vergroten. Zeker het proberen waard!

Health
  • Vox Radboud Universiteit, EO
  • Adobe Stock