Gezonde keuzes
Je hebt 'm vast al vaak gezien: het kleurrijke voedselkeuzelogo Nutri-Score, dat van A (de beste score) tot E (de slechtste score) loopt, op de verpakkingen in de supermarkt. Vanuit Frankrijk waaide het voedselkeuzelogo over naar meerdere plekken in Europa, waaronder Nederland, en al vanaf het begin doet dit label veel stof opwaaien. Hoewel het keurmerk ons zou moeten helpen om gezondere keuzes te maken, zetten experts behoorlijk wat kanttekeningen bij de toepassing ervan. Zo blijkt dat een score A – de hoogst haalbare score – niet automatisch betekent dat een product daadwerkelijk gezond is. Vreemd, toch?
Beperkte beoordeling
De Nutri-Score beoordeelt producten namelijk op hun gezondheid binnen dezelfde categorie, en kijkt niet per se of een product daadwerkelijk echt gezond is. Een product kan bijvoorbeeld een hoge score krijgen, omdat het beter scoort dan vergelijkbare producten. Dit betekent echter niet dat het in het algemeen gezond is. Hierdoor kan de Nutri-Score misleidend zijn, omdat het niet altijd rekening houdt met de totale voedingswaarde.
Neem bijvoorbeeld een pak frisdrank: een light variant kan een A of B score krijgen omdat het weinig calorieën en suiker bevat in vergelijking tot een normaal pak. Toch is frisdrank niet per definitie gezond; het bevat geen vitaminen en mineralen en bevat vaak kunstmatige ingrediënten.
Het tegenovergestelde is ook waar gebleken. Zo kan een fles olijfolie een lage C-score krijgen, omdat het veel calorieën en vet bevat. En dat terwijl olijfolie gezonde vetten bevat en andere gezondheidsvoordelen biedt. De Nutri-Score kijkt dus onvoldoende naar de algehele gezondheidswaarde van de producten en richt zich te veel op eenzijdige criteria.
Daarnaast is de Nutri-Score een vrijwillig systeem. Dit betekent dat producenten van ongezonde producten daadwerkelijk beter ver van het keurmerk vandaan blijven, omdat ze er niet zo goed vanaf zullen komen. Ook houdt het systeem geen rekening met portiegrootte: een handje nootjes per dag kan gezond zijn, maar als je het hele zakje (met een score A) in één keer leeg eet, is dat allesbehalve gezond.
Effect
De kritiek op de Nutri-Score is niet onopgemerkt gebleven. Uit een enquête van Kassa onder 1300 kijkers blijkt dat ruim 60 procent van hen vaak niet weet welke score een product heeft. Meer dan de helft zegt zelfs nooit naar deze score te kijken om gezondere keuzes te maken. Daarnaast betwijfelt maar liefst 40 procent of het voedselkeuzelogo een effectieve manier is om gezonde keuzes te maken.
Bovendien weigeren grote merken zoals Unilever om dit keurmerk op hun producten te plaatsen. Hierdoor vallen veel producten, zoals die van Calvé, Conimex en Unox, buiten de beoordeelde groep. Deze fabrikanten zijn het niet eens met het algoritme dat op de producten wordt toegepast. Aan de andere kant zijn er producenten die hun recepturen aanpassen om een betere Nutri-Score te behalen. Zo kan het keurmerk ook dienen als motivatie voor fabrikanten om hun producten gezonder te maken.
En nu?
Nu begrijpen we dat het begrijpen van de Nutri-Score veel complexer is dan enkel naar het lettertje op de verpakking kijken. Als je echt gezonde keuzes wilt maken, is het verstandig om de Nutri-Score in de juiste context te plaatsen. Dit doe je door de ingrediëntenlijst te bekijken, om te zien hoe het met de hoeveelheid vezels, suikers en vetten in dit product gesteld is.
Houd er ook rekening mee dat de Nutri-Score alleen producten binnen dezelfde categorie vergelijkt. Hoe graag we ook willen geloven dat een diepvriespizza écht gezond is, weten we natuurlijk allemaal beter!
- Vakblad Voedingsindustrie, Voedingscentrum, BNNVARA, Kassa
- Adobe Stock