IJsbaden: zijn ze écht zo goed voor je lichaam en geest?

IJskoud water

Als we denken aan een ontspannende douche of lekker bad, denken we aan aangenaam warm water. Maar volgens velen zou juist een koude douche of ijsbad een positief effect hebben op onze (mentale) gezondheid. De groep enthousiastelingen die zich regelmatig onderdompelen in ijskoud water groeit nog steeds. Gedeeltelijk hebben we dit te danken aan de Nederlandse wellness-goeroe Wim Hof, ook wel bekend als 'The Iceman'. Hij ontwikkelde de Wim Hof-Methode, een combinatie van ademhalingstechnieken, meditatie en ijsbaden. Veel mensen zweren erbij en beweren dat het hen naast een flinke adrenalineboost ook een sterker immuunsysteem en betere mentale gezondheid heeft opgeleverd.

Fysieke reactie

Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je je onderdompelt in het ijskoude water? Je ademhaling en hartslag versnellen, en je krijgt kippenvel – zogenaamde 'cold shock response', een directe reactie van je lichaam op kou. Na verloop van tijd begint je lichaam zich aan de kou aan te passen, waardoor je ademhaling dieper en rustiger wordt. Dit is een teken dat je zenuwstelsel zich kalmeert. Door regelmatig ijsbaden te nemen, leren veel mensen hun ademhaling beter te beheersen en onder controle te houden, wat helpt om stress te verminderen en de algehele mentale focus te verbeteren.

Daarnaast activeer je het vecht- of vluchtmechanisme van je lichaam. Je bloedvaten trekken samen om warmte vast te houden, je hartslag en bloeddruk gaan omhoog. Je lichaam krijgt een boost van stresshormonen, zoals adrenaline. Deze stressreactie zorgt er uiteindelijk voor dat je lichaam endorfines aanmaakt, waardoor je je voor een korte periode gelukkig voelt.

Bekijk ook

Wist je dat je beter door je neus kunt ademen dan door je mond? | Happy in Shape

Aha!

Mentale voordelen

Behalve een fysieke reactie roept het nemen van een ijsbad ook een mentale reactie op. Het gelukkige gevoel dat we eerder al benoemden, is dan wel van korte duur, maar de overwinning blijft. Deze mentale boost lijkt ervoor te zorgen dat je leert onprettige situaties te verdragen. Volgens een studie gepubliceerd in het Journal of Medical Hypotheses, kan koude therapie bijdragen aan het verminderen van angst en depressie. Het biedt een manier om je geest te trainen om om te gaan met ongemak, wat uiteindelijk kan bijdragen aan meer mentale kracht en balans. Door de kou wordt je lichaam uitgedaagd, wat je mentale veerkracht en focus kan versterken.

De moeite waard?

Hoewel mensen die regelmatig een ijsbad nemen overtuigd zijn van de positieve effecten, is er wetenschappelijk nog weinig bewijs voor. Zo lieten wetenschappers van de University of Portsmouth in 2020 een groep mensen tien weken lang zwemmen in het koude winterweer. De deelnemers bleken gelukkiger dan degenen die niet zwommen. Maar volgens de onderzoekers is het onduidelijk of dit kwam door de kou of door de sociale activiteit zelf. Hetzelfde geldt voor de Wim Hof-methode, waarbij ademhalingsoefeningen en ijsbaden samen het sterkste effect hadden. Wetenschappers ontdekten dat de ademhalingsoefeningen op zichzelf al een immuunreactie veroorzaakten, terwijl een ijsbad dat niet deed.

Waar wetenschappers het wel over eens zijn, is dat blootstelling aan ijskou het bruine vet in je lichaam zou activeren. Om je lichaamstemperatuur op peil te houden, verbrandt dit vet suikers en vetten tot warmte. En dit heeft mogelijk voordelige effecten voor mensen met diabetes.

Bovendien kunnen ze zich ook vinden in de stelling dat ijsbaden kunnen helpen bij het omgaan met onprettige situaties. Ben je toe aan een uitdaging en heb je zin in een mentale boost? Dan kan een ijsbad zeker iets voor jou zijn!