Zweetklieren
Laten we meteen met de deur in huis vallen: zweet is van zichzelf geurloos. De reden dat zweet gaat ruiken, heeft te maken met bacteriën die zich op je huid of in je kleding bevinden.
Je hebt twee soorten zweetklieren: de eccrine en de apocriene zweetklieren. De eccrine klieren bevinden zich overal op je lichaam en produceren helder, geurloos zweet, dat helpt om je lichaamstemperatuur te reguleren. De apocrienezweetklieren daarentegen bevinden zich in je oksels, het genitale gebied en rond je tepels. Het zweet dat door deze klieren wordt geproduceerd, is dikker en bevat meer eiwitten, die bacteriën graag afbreken. Dit proces veroorzaakt de bekende zweetgeur.
Zweet bestaat uit water, zout, vetten en eiwitten. Wanneer dit zweet op je huid terechtkomt, kunnen bacteriën die van nature op je huid aanwezig zijn, deze stoffen afbreken. Dit leidt vaak tot de vervelende geur die we met zweet associëren.
Zweetgeur
De geur van zweet wordt dus vooral veroorzaakt door bacteriën, maar factoren zoals stress, dieet, verkeerde kleding en medicijnen kunnen hier ook invloed op hebben. De geur kan variëren van zuur of zwavelachtig tot zelfs zoet, afhankelijk van de omstandigheden.
Zure geur
Zweet uit de apocriene klieren, zoals in je oksels, is vaak dikker en bevat meer eiwitten. Dit zweet kan, wanneer het wordt afgebroken door bacteriën op je huid, een zure geur ontwikkelen. Dit komt doordat bepaalde bacteriën stoffen zoals vetzuren afbreken, wat een zurige geur veroorzaakt die typisch is voor lichaamsgeur.
Daarnaast kunnen ook hormonale schommelingen de geur van zweet veranderen. De verhoogde productie van bepaalde hormonen zoals oestrogeen en testosteron beïnvloedt de werking van de apocriene klieren en kan leiden tot een sterkere, zure geur.
Zwavelachtige geur
Sommige bacteriën, zoals corynebacterium, produceren zwavelverbindingen die een sterke geur veroorzaken. Deze geur kan aan rotte eieren doen denken en komt vaak voor na stress of intensieve inspanning.
Stress verhoogt de activiteit van de apocriene zweetklieren, wat kan leiden tot zweet met een sterkere geur. Het kan ook de balans van bacteriën op je huid verstoren, waardoor de zwavelachtige geur versterkt wordt.
Bovendien kan slechte hygiëne de geur verergeren. Als zweet niet snel wordt gewassen, kan het in contact met bacteriën op de huid blijven, waardoor de geur sterker wordt, vooral in warme, vochtige gebieden zoals de oksels.
Medicijnen kunnen ook invloed hebben op de geur van je zweet door de samenstelling van het zweet of de bacteriën op je huid te veranderen. Daarnaast kunnen voedingsmiddelen zoals knoflook, uien en gekruide gerechten bijdragen aan een zwavelachtige geur, omdat ze zwavelhoudende stoffen bevatten die via het zweet het lichaam verlaten.
Amoniakachtige geur
Na intensieve lichaamsbeweging of bij een eiwitrijk dieet kan je zweet een ammoniakachtige geur krijgen. Dit komt doordat het lichaam eiwitten afbreekt tot aminozuren, waarvan sommige worden omgezet in ammoniak. Als je niet genoeg drinkt, wordt het moeilijker om deze stoffen goed af te voeren, waardoor de geur sterker kan worden.
Bij mensen die veel eiwitten eten, zoals bodybuilders of vleeseters, breekt het lichaam overtollige eiwitten af. Dit zorgt voor de productie van ammoniak, die via het zweet vrijkomt.
Een ammoniakachtige geur kan ook wijzen op gezondheidsproblemen, zoals stofwisselingsstoornissen, bijvoorbeeld bij de zeldzame aandoening fenylketonurie.
Zoete geur
In sommige gevallen, zoals bij bepaalde medische aandoeningen zoals diabetes, kan zweet een zoete geur hebben. Dit kan wijzen op een slechte bloedsuikerregulatie, waarbij het lichaam vetzuren in plaats van glucose verbrandt, wat leidt tot een zoetige geur in het zweet.
Hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap of het gebruik van bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld corticosteroïden), kunnen ook invloed hebben op de geur van zweet. In sommige gevallen kan de geur hierdoor zoeter worden door veranderingen in de chemie van het lichaam.
In zeldzamere gevallen kan een dieet dat rijk is aan suiker of kunstmatige zoetstoffen de geur van zweet beïnvloeden. Dit is echter meestal een tijdelijke verandering die stopt zodra het dieet wordt aangepast.
- Wetenschap in Beeld, Gezondnu, Healthline
- Adobe Stock