Verschillende soorten vet
Het verschil tussen vetten ligt in hun chemische structuur en de effecten die ze hebben op je lichaam. Er zijn drie hoofdcategorieën van vetten: verzadigde vetten, onverzadigde vetten, en transvetten. We nemen ze eens onder de loep.
Verzadigde vetten
Verzadigde vetten zijn een type vet dat vaak voorkomt in dierlijke producten zoals vlees, boter, kaas en volle melk, maar ook in sommige plantaardige oliën zoals kokos- en palmolie. Deze vetten zijn stevig bij kamertemperatuur en worden vaak in verband gebracht met een verhoogd risico op een hoog LDL-cholesterolgehalte, wat kan bijdragen aan hart- en vaatziekten als ze in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.
Toch hebben verzadigde vetten ook een plek in een gebalanceerd dieet, zolang ze met mate worden gegeten en worden gecombineerd met andere gezonde vetten, zoals enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetten.
Onverzadigde vetten
Onverzadigde vetten worden als gezonde vetten beschouwd. Dit type vet kan worden onderverdeeld in twee subtypes: enkelvoudig onverzadigde vetten en meervoudig onverzadigde vetten.
Enkelvoudig onverzadigde vetten
Enkelvoudig onverzadigde vetten zijn een gezonde en waardevolle toevoeging aan je dieet. Deze vetten staan bekend om hun vermogen om het 'slechte' LDL-cholesterol te verlagen en tegelijkertijd het 'goede' HDL-cholesterol te verhogen, wat je hart en bloedsomloop ten goede komt.
Daarnaast kunnen ze bijdragen aan een stabiele bloedsuikerspiegel, wat zorgt voor een gelijkmatiger energieniveau gedurende de dag. Je vindt deze gezonde vetten in heerlijke producten zoals avocado's, olijfolie, amandelen, cashewnoten, pinda's en pindakaas.
Meervoudig onverzadigde vetten
Meervoudig onverzadigde vetten zijn gezonde vetten die je lichaam nodig heeft, maar niet zelf kan aanmaken. Ze zitten vooral in plantaardige oliën, vis, noten en zaden. Deze vetten helpen het ‘slechte’ LDL-cholesterol te verlagen, ondersteunen je hart en hersenen en leveren essentiële vetzuren zoals omega-3 en omega-6, die belangrijk zijn voor celvernieuwing en ontstekingsremming.
Transvetten
Tot slot bestaan er nog transvetten. Deze komen meestal voor in bewerkte voedingsmiddelen, zoals gefrituurd eten, koekjes, margarine en sommige bakvetten. Ze ontstaan wanneer vloeibare plantaardige oliën worden omgezet in vaste vetten door een proces dat hydrogenering heet. Dit wordt gedaan om producten langer houdbaar te maken en een stevige textuur te geven.
Helaas zijn deze vetten ongezond, omdat ze veel invloed hebben op het cholesterolgehalte in ons lichaam. Zo verhogen ze het ‘slechte’ LDL-cholesterol, wat je hart kan beschadigen. Tegelijkertijd verlagen transvetten het ‘goede’ HDL-cholesterol, dat je lichaam juist beschermt. Hiermee vergroten transvetten het risico op hartziekten en ontstekingen.
Nu we weten dat vetten niet allemaal hetzelfde zijn, kunnen we bewustere keuzes maken. Ga voor gezonde vetten, zoals die in olijfolie en vis, die goed zijn voor je cholesterol.
- Gezondheidsraad, Voedingscentrum
- Adobe Stock